محدودیت ها و موانع در بازی سازی ایران

صنعت بازی سازی در ایران با بیش از 23 میلیون کاربر و مخاطب، صنعت پر مخاطبی به شمار می رود اما با این حال آنچنان که باید و شاید به این صنعت بها داده نمی شود و ما همچنان با معضل محدودیت ها و موانع در بازی سازی ایران روبرو هستیم. هرچه این مشکلات و موانع بیشتر شود و یا چاره ای برای حل آن ها اندیشیده نشود؛ باعث ضرر به این صنعت پول ساز و از دست رفتن نیروی جوان و خبره غعال در این حوزه می شود.

صنعت بازی سازی در ایران با موانع زیادی دست و پنجه نرم می کند، از کمبود ظرفیت و یا دانشگاه معتبر برای تحصیل در رشته بازی سازی گرفته تا موانع سیاسی و اقتصادی مثل تحریم ها بنابراین در ادامه این مقاله سعی داریم تا بخشی از مشکلات موجود در صنعت ساخت بازی در ایران را بررسی کنیم.

ساخت بازی در تهران و قطع ارتباط با جهان

صنعت بازی سازی در ایران صنعت رو به رشد و آینده داری است اگر بتوانیم محدودیت ها و مشکلات موجود در این حوزه را بشناسیم و آن ها را حل کنیم. این صنعت در ایران طرفداران بی شماری هم دارد از گیمر های دو آتیشه گرفته تا بازی سازان و توسعه دهندگان بازی های کامپیوتری؛ در حال حاضر طبق گزارش انجمن بازی سازی ایران 64 درصد از جمعیت ایران عضوی از جامعه بازی های ویدیوئی ایران هستند و زیر 35 سال سن دارند که این نشان دهنده تعداد بسیار زیاد گیمر ها و ظرفیت بسیار زیاد برای رشد این صنعت به خصوص از جانب جوانان و نوجوانان است.

بنیاد رایانه و بازی های ویدیویی ایران گزارش می دهد که 61 میلیون ایرانی اینترنت و 28 میلیون گوشی هوشمند دارند و در حال حاضر اکثر گیمر های ایرانی گیمرهای موبایلی هستند. اما همه این افراد مشکل مشابهی دارند و آن چیزی نیست جز قطع ارتباط با جهان.

قطع ارتباط با دنیا و سایر رسانه ها و پلتفرم هایی که در حوزه بازی های ویدیوئی فعالیت دارند، مثل یک زنگ خطر برای صنعت بازی سازی ایران است. در صورت ادامه این جدایی و قهر با جهان نه تنها صنعت ساخت بازی در ایران دچار عقب ماندگی می شود و از اطلاعات و تکنیک های کاربردی و به روز بازی سازی جا می ماند، بلکه استفاده گیمر ها و یا سازندگان بازی های ویدیوئی به پلتفرم ها و سایر امکانات این صنعت محدود می شود و در نهایت ایران می ماند و یک بازار کساد آن هم در حالی که در سایر کشورهای جهان از همین بازار بازی های ویدیوئی درآمد های هنگفتی در می آید و بخشی از اقتصاد کشور ها شده است.

به طور خلاصه یکی از محدودیت ها و موانع در بازی سازی ایران این است که صنعت ساخت بازی در ایران به طور قابل توجهی از صنعت بین المللی جدا است. پلتفرم های اصلی فروش بازی در جهان مثل گوگل پلی، اپ استور و استیم در ایران بازی نمی فروشند و اکثر ایرانی ها مجبور هستند بازی های خود را از راه های دیگر مانند اپلیکیشن های ایرانی مثل کافه بازار خریداری می کنند.

در واقع، بسیاری از خدماتی که بازی ‌سازان در سایر نقاط جهان آن را بدیهی می‌ دانند، از موتور بازی سازی یونیتی گرفته تا بانکداری شبکه ‌ای جهانی؛ در ایران به راحتی در دسترس نیستند. این موضوع چالش‌ های باور نکردنی را برای توسعه ‌دهندگان بازی ایرانی ایجاد می‌ کند، اما فرصت‌ هایی را نیز به همراه دارد، مثل رونق کسب ‌و کار هایی مانند کافه بازار !

یکی دیگر از چالش ‌هایی که بازی سازان غربی هرگز با آن ‌ها مواجه نیستند، دسترسی آسان به همایش ها و مسابقات بازی ویدیوئی در سراسر جهان است. یک بازی ساز معمولاً برای دریافت بازخورد و یادگیری و به روز بودن اطلاعاتش باید تا حد امکان در مسابقات و رویداد ها شرکت کند، اما به دلیل جدایی ایران از سایر کشور ها و وجود تحریم‌ های آمریکا، محدودیت‌ های بانکی یا هزینه ‌های زیاد، پیچیدگی و نامشخص بودن سفر از ایران امکان شرکت در مسابقات و همایش ها را از خیلی از بازی سازان و گیمر های ایرانی سلب می کند.

یک بازی ساز ایرانی و یا حتی بزرگترین شرکت بازی سازی ایران هم با توجه به این تحریم ها، مسائل بانکی و دیگر مشکلاتی که در بازی سازی در ایران وجود دارد، نمی تواند از کیک استارتر یا دیگر پلتفرم های تامین مالی جمعی موجود استفاده کند و بد تر از آن هنگامی که بازی او ساخته می شود، نمی تواند آن را به دلایل مشابه در Google Play، App Store یا Steam خود منتشر کند و تنها راه او این است که بتواند ناشر بین المللی پیدا کند.

تحریم صنعت بازی سازی ایرانی

از مشکلات تحریم که بگذریم می رسیم به وضعیت اینترنت و سرعت آن در ایران و نقش مهمی که در صنعت بازی سازی ایران دارد. یکی دیگر از محدودیت های بزرگ سازندگان بازی کامپیوتری ایرانی عدم دسترسی به اینترنت با سرعت بالاست که باعث می شود در کلیه مراحل بازی سازی به مشکل بخورند، از مرحله یادگیری گرفته تا استفاده از موتور های بازی سازی و … .

امروز به لطف موتور های بازی رایگان و اتصالات اینترنتی بهتر، یادگیری و ساخت بازی آسان ‌تر شده است. موتورهای بازی سازی مثل Unity و Unreal در حال تحول و توسعه بازی های ویدیوئی هستند و خدمات خود را به کلیه بازی سازان در سراسر جهان ارائه می دهند اما با این حال، اوضاع محدودیت ها و موانع در بازی سازی ایران کمی پیچیده تر است و می توان گفت تقریباً همه موتورهای بازی ما را تحریم کرده اند!

تنها موتورهای بازی نیستند که از دسترس ایرانی های علاقه مند به بازی کامپیوتری خارج شده اند بلکه این موضوع در مورد تمامی کیت های توسعه نرم افزار کنسول، بسیاری از ابزارهای گوگل و همچنین گیت هاب و سایر سرویس ها و ابزارهای مورد نیاز برای ساخت بازی های ویدئویی در ایران صدق می کند؛ برای مثال توسعه دهندگان بازی کامپیوتری ایرانی نمی توانند بازی های خود را روی کنسول های کلیدی مانند نینتندو سوییچ یا ایکس باکس وان تست کنند.

همین امر در مورد یوتیوب، پی پال و سایر وب سایت هایی که توسعه دهندگان و استودیو های مستقل برای تبلیغ و کسب درآمد از کار خود به آنها تکیه می کنند، صادق است. بازی سازان ایرانی همچنین نمی ‌توانند آزادانه بازی ‌های خود را در فروشگاه ‌هایی مانند استیم یا اپ استور بفروشند، و در بحث‌ های مربوط به توزیع و انتشار بازی، اغلب مجبورند هویت ملی خود را از ترس ترساندن شرکای بین‌المللی که نگران نقض تحریم ‌های ایران هستند، پنهان کنند.

تحصیل رشته بازی سازی در ایران

یکی از اصول پیشرفت یک صنعت وجود افراد ماهر و تحصیلکرده در آن حوزه است. اما یکی از محدودیت های موجود در بازی سازی ایران، عدم وجود بهترین دانشگاه بازی سازی ایران است و افراد علاقه مند به این صنعت نمی توانند در دانشگاه های بزرگ و معتبر این رشته را بخوانند چراکه دانشگاه های ایران به صورت اختصاصی رشته ای به نام بازی سازی ندارند؛ بنابراین فرد باید در رشته های متفرقه مثل برنامه نویسی یا طراحی تحصیل کند.

این موضوع باعث می شود تا فردی که می خواهد به بازار کار بازی سازی ایران وارد شود تنها در یک بخش کوچک آن تحصیلات داشته باشد و بنابراین اطلاعات این صنعت آنطور که باید و شاید رشد نمی کند و آموزش بازی سازی و به روز رسانی در نیروی کار صورت نمی گیرد و این یکی از آثار مخرب محدودیت ها و موانع در بازی سازی ایران به شمار می رود.

هرچند شما رشته بازی سازی را می توانید در دبیرستان  و هنرستان بخوانید و برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی دانشگاه جامع علمی کاربردی را انتخاب کنید اما مسئله این است که ظرفیت و تعداد موسسات آموزشی که این رشته پرطرفدار را ارائه می دهند به نسبت افراد علاقه مند به تحصیل در رشته بازی سازی در ایران بسیار کم است.

این مطلب را بخوانید: تحصیل در رشته بازی سازی در ایران

راه فرار از محدودیت های بازی سازی ایران

ممکن است تحریم ها، صنعت بازی سازی و تجارت بین المللی با ایران را با مشکل مواجه کرده و بازی سازان ایرانی را منزوی کرده است. اما بازی سازان و گیمر های ایرانی هم دست روی دست نگذاشته اند و تا کنون با قدرتی بی نظیر راه حل هایی برای حل این مشکلات پیدا کرده اند و در برابر فروپاشی این صنعت جذاب مقاومت کرده اند.

سازندگان بازی  هویت خود را با VPN پنهان می کنند تا بتوانند بازی سازی با یونیتی انجام دهند یا پشت شرکت های خارجی پنهان می شوند تا بازی خود را منتشر کنند. اکثر گیمرهای ایرانی که توسط سیستم بانکی بین‌المللی مسدود شده‌اند، کارت اعتباری ندارند و نمی‌توانند از فروشگاه‌های App یا Play چیزی بخرند، چه رسد به استیم یا شبکه پلی‌استیشن.  اما همه این مشکلات ممکن است با تغییر رویه سیاسی و اقتصادی تغییر کند.

در آخر

آثار مخرب و زیان آور محدودیت ها و موانع در بازی سازی ایران بر کسی پوشیده نیست و باید هر چه زودتر رفع شود و یا راهی برای مقابله با آن پیدا کرد؛ مشکلاتی مثل انزوای ایران، تحریم ها، عدم دسترسی به بانک های بین المللی و غیره. این صنعت رو به رشد طرفداران و علاقه مندان زیادی در ایران دارد و با صرف کمی وقت و انرژی و اصلاح زیر ساخت های آن می تواند یکی از قطب های اقتصادی و کارآفرینی ایران باشد.

سوالات متداول