تعریف بازی و سرگرمی و معرفی بازیکنان بر اساس مدل بارتل

ابتدا به تعریف بازی و سرگرمی در کنار تفاوت آن‌ها می‌پردازم. سپس بر اساس مدل بارتِل با انواع بازیکنان در چهار دسته آشنا خواهیم شد.

تعریف بازی و سرگرمی

این‌گونه متداول است که کلماتِ بازی و سرگرمی را به جای یکدیگر استفاده می‌کنیم. در صورتی که این دو کلمه، مفاهیم و کاربرد متفاوتی دارند. وقتی از کلمه‌ی بازی برای تعریف فعالیتی استفاده می کنیم در حال توصیفِ کاری هستیم که شامل موارد زیر است:

•  هدف

• قانون

•  ناظر یا سیستم بازخورد

• آزادی در انجام آن کار

 به عنوان مثال بازی فوتبال را در نظر بگیرید. در این بازی با قوانین خاص، تحت نظر یک داور برای رعایت آن قوانین، برای رسیدن به هدفی مشترک و البته به صورت کاملاً داوطلبانه یک بازی توسط بازیکنان انجام می شود.

برای تعریف سرگرمی باید فعالیت‌هایی را در نظر بگیریم که از موارد چهارگانه تعریف بازی در کنار هم برخوردار نیستند. مثلاََ گرداندن دسته کلید به دور انگشتان دست یا بالا و پایین انداختن توپ بدون هیچ هدفی را به اشتباه بازی کردن خطاب می‌کنیم در صورتی که این‌ها فقط یک نوع سرگرمی هستند.

 می‌شود از نظریه‌های متنوعی که وجود دارد صحبت کرد اما مهم این است که شما فقط بدانید بازی با سرگرمی تفاوت دارد. به عنوان یک بازی‌ساز باید به این موضوع آگاه باشیم در حال ساخت و تولید محصولی هستیم که لازم است در ابعاد مورد اشاره بازیکن را درگیر خود کند، نه این که صرفاََ یک محصول برای سرگرم کردن مخاطب بسازیم. این‌که این قوانین را چطور در بازی پیاده کنیم مرتبط با تخصصی به نام طراحِ بازی (Game Designer) در بازی‌سازی است. در مقاله‌ای دیگر به تفصیل درباره مهارت‌ها و تخصص‌هایِ موجود در صنعت بازی‌سازی توضیح خواهم داد.

انواع بازیکنان و تفاوت آنها با یکدیگر بر اساس مدل بارتِل

 در مقاله قبل با انواع سبک‌های بازی‌های ویدیویی آشنا شدیم. برای دسته‌بندی بازیکن‌ها نیز مدل‌های متفاوتی وجود دارد. مدل بارتِل(Bartle) حتی با وجود قدیمی بودن و البته کامل نبودنش در تعدد گونه‌های مختلف بازی‌ها و بازیکنان، یکی از نمونه‌های معروف و مورد استناد در این زمینه می‌باشد.

در مدل بارتِل انواع بازیکنان به چهار دسته تقسیم می‎شوند:

•  Killers (قاتل‌ها): برای قاتل‌ها جمع کردن امتیاز و اول شدن مهم است. به هر قیمتی شده از تمام ظرفیت دنیایِ بازی، برای تخریب و یا از بین بردن دیگران و رقبا استفاده می‌کنند. این دسته از بازیکنان بیشتر بر روی هیجان و اکشن بازی توجه دارند تا مواردِ دیگر آن. معمولاََ به داستان بازی توجه نمی کنند و حتی در صورت وجود صحنه های سینمایی برای بیان داستان که اتفاقاََ برای سازنده‌ها پرهزینه هم هستند، آن‌ها را نادیده گرفته تا هر چه سریع‌تر به میدان مبارزه بازگردند. 

• Achievers (‌به دست‌آورنده‌ها): بازیکنان این دسته بیشتر به فکر کسب مقام و افتخار برای خود هستند تا در هر زمینه‌ای در بازی حرفه‌ای شودن. برای این دسته از افراد تجربه‌ی خود بازی و یا کشف دنیای آن اگر هم اهمیت دارد به خاطر این است تا بتوانند امتیاز بیشتری کسب کنند یا نشان‌های خاصی را دریافت کنند تا با آن امتیاز کسب کنند و پُزِشان را به دیگر بازیکنان و دوستان بدهند. اگر تمام نوشته‌های داخل بازی را جمع می‌کنند نه برای خواندن آن نوشته‌ها بلکه صرفاََ برای جمع کردن آن‌ها و در نهایت گرفتن نشان و امتیاز بیشتر است. به عنوان مثال این افراد اگر بازی مستقل Inside را بازی کنند باید هر 14 راز بازی را به دست آورند گرچه بدون آن‌ رازها هم بازی قابل انجام و تمام شدن است.

•  Explorers (جستجوگرها): جستجوگرها افرادی هستند که تمام دنیای بازی را جستجو می‌کنند، وجب‌به‌وجب آن را می‌گردند و با همه افراد داخل بازی صحبت می‌کنند. همه مأموریت‌های اصلی و فرعی را انجام می‌دهند و از طریق تمامی راه‌های ممکن به تجربه بازی می پردازند. هدف اصلی آن‌ها لذت بردن و زندگی در دنیای بازی است نه جمع آوری امتیاز و نشان. اگر آن‌ها همه نوشته‎های داخل بازی را جمع می‌کنند و اگر همه راز و رمزها و حالت‌های مختلف در بازی را کشف می‌کنند فقط برای لذت بردن بیشتر از بازی است.

•  Socializers (افرادِ به دنبالِ تعاملِ اجتماعی): افراد این دسته به دنبال تعامل با دیگر بازیکنان هستند و تمامی انگیزه آن‌ها ارتباط با دیگران است. می‌خواهند بدانند دیگر بازیکنان چطور بازی می کنند، چرا این بازی را انجام می‌دهند، از کجا هستند و با آن‌ها در رابطه با این موارد صحبت می‌کنند. این گونه افراد بیشتر از آن‌که بازی کنند، در مورد بازی با یکدیگر صحبت می کنند، فیلمِ بازی یکدیگر را می بینند و در رابطه با اخبار و اتفاقات مربوط به آن بازی زمان قابل توجهی را صَرف می کنند.

این‌گونه نیست که هر بازی‌، لزوماََ و تنها در یکی از دسته‌ها زیر قرار بگیرد. چرا که تمایلات ما صرفاََ محدود به یکی از این حوزه‌ها نیست و ترکیبی از این 4 مورد می‌باشد. برای آگاهی از این که هر یک این موارد به چه میزان در تمایلات ما وجود دارد می‌توانیم از تست بارتل استفاده کنیم. MatthewBarr یکی از سایت‎هایی است که این آزمون را به صورت آنلاین انجام می‌دهد و مشخص می‌کند تا چند درصد به کدام یکی از این 4 حوزه تمایل داریم.

نتیجه

متوجه شدیم بازی با سرگرمی تفاوت دارد و اگر فعالیتی را بازی به شمار می‌آوریم باید شامل 4 ویژگی زیر در کنار هم باشد:

 هدف، قانون، ناظر یا سیستم بازخورد و آزادی در انجام آن کار.

دیدیم که طبق مدل بارتل بازیکنان به 4 دسته قاتل‌ها، جستجوگرها، به دست‌آورنده‌ها و افرادِ به دنبالِ تعاملِ اجتماعی تقسیم می‌شوند. سایتی را هم در زمینه تستِ آنلاینِ بارتل معرفی کردم که توصیه می‌کنم این آزمون که وقت زیادی هم نمی‌گیرد را انجام دهید.

تست آنلاین بارتل را انجام دهید و ما را از نتیجه تست خود آگاه کنید.