اخذ مدرک و تحصیل در رشته بازی سازی در ایران برای دانش ‌آموزانی که می‌ خواهند سرگرمی ساخت بازی ‌های ویدیویی را به یک حرفه لذت ‌بخش تبدیل کنند، اهمیت زیادی دارد. متاسفانه در حال حاضر این رشته در دانشگاه ها تدریس نمی شود و افراد علاقه مند به بازی سازی باید رشته های جایگزین و مرتبط دیگر مثل رشته برنامه نویسی را در دانشگاه تحصیل کنند، اما جدای از این علاقه مندان به صنعت بازی سازی می توانند در هنرستان و … این رشته تحصیلی را دنبال کنند.

در این مقاله سعی داریم تا رشته بازی سازی را به شما معرفی کنیم و در نهایت وضعیت تحصیل این رشته در ایران و شرایط و موسساتی که می توانید در آن ها دوره های آموزشی ساخت بازی را فرا بگیرید را معرفی می کنیم.

رشته بازی سازی چیست؟

بازی یک صنعت جهانی چند میلیون پوندی است. با تحصیل در این رشته، خواهید دید که مردم در سراسر جهان چگونه از بازی ‌های ویدیویی لذت می ‌برند و از آن‌ها کسب درآمد می کنند. شما از متخصصان این حوزه یاد خواهید گرفت، فناوری های جدید را کشف خواهید کرد و خلاقیت خود را آشکار خواهید کرد.

همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم متاسفانه در ایران رشته بازی سازی در دانشگاه و در مقاطع تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد به طور مستقل و به جز دانشگاه هنر اسلامی تبریز ارائه نمی شود؛ اما این رشته در سایر کشور های دنیا در دانشگاه های معتبر ارائه می شود و شامل ریاضیات، علوم کامپیوتر و طراحی گرافیک است و در مورد هر مرحله از فرآیند توسعه بازی، از طراحی تا تکمیل، در این رشته آموزش داده می شود. محصلان علاوه بر ایجاد مهارت های فنی خود در برنامه نویسی، انیمیشن و داستان سرایی، با تئوری پشت بازی های موفق نیز آشنا خواهند شد و در نهایت آنچه را که یاد گرفته اند را با کار بر روی پروژه توسعه بازی خود به عمل خواهند آورد.

دانشجویان بین‌المللی که در این رشته تحصیل می کنند، آموزش ‌های فنی برای مهارت ‌های برنامه‌ نویسی و طراحی دیجیتال مورد نیاز برای ایجاد بازی ‌های ویدیویی دریافت می‌ کنند و همچنین با مروری بر مراحل مختلف ساخت بازی‌ های ویدیویی آشنا می ‌شوند. دوره‌های معمولی که یک دانشجوی بین‌المللی می‌تواند انتظار داشته باشد در صورت مطالعه طراحی بازی، بگذراند عبارتند از:

• تاریخچه و توسعه بازی
• برنامه نويسي
• مقدمه ای بر طراحی بازی
• تئوری کامپیوتر
• تکنولوژی بازی
• اصول طراحی بازی
• تولید بازی
• طراحی سطح
• مدل سازی سه بعدی
• طراحی روایت
• سیستم های بازی
• معماری نرم افزار
• ساخت موتور بازی
• قوانین بازی
• رندر تصویر
• ساختار طراحی بازی
• فیزیک
• حساب دیفرانسیل و انتگرال
• مثلثات
• جبر خطی

در ادامه خواهیم دید افراد علاقه مند به تحصیل در رشته بازی سازی در ایران چه راه هایی برای یادگیری این رشته مهیج دارند و برای ورود به بازار کار باید چه دوره هایی را در چه موسساتی بگذرانند.

تحصیل رشته بازی سازی در ایران

یکی از دغدغه های اصلی علاقه مندان به رشته بازی سازی و شغل ساخت بازی در ایران این است که این رشته به صورت مستقل و تخصصی در دانشگاه ها و مراکز آموزشی پایه کارشناسی و کارشناسی ارشد آموزش داده نمی شود و این افراد بالاجبار باید در رشته های دیگری که مرتبط با این رشته هستند، تحصیل کنند.

بسیاری از آن ها وارد رشته های نرم افزار یا برنامه نویسی یا طراحی و کاراکتر دیزاین می شوند و سپس با شرکت در دوره ها و کورس های آموزشی در موسسات غیر انتفاعی و آموزشی، مهارت های ساخت بازی را فرا گرفته و از این طریق به دنیای ساخت بازی و شغل بازی سازی وارد می شوند.

راه های دیگری برای آموزش و یادگیری و ورود به دنیای بازی سازی وجود دارد و یکی از آن ها انتخاب رشته بازی سازی در هنرستان و دبیرستان است و یا دانشگاه علمی کاربردی که فرد را مناسب با بازار کار آموزش می دهند؛ در ادامه این مقاله تحصیل در رشته بازی سازی در ایران را در مقاطع مختلف بررسی می کنیم:

این مطلب را هم بخوانید: برای بازی سازی از کجا شروع کنیم؟

1. تحصیل رشته بازی سازی در دبیرستان

یکی از راه های تحصیل در رشته بازی سازی این است که از پایه و به صورت کاربردی شروع شود و فرد می تواند در صورت علاقه به این رشته از دوران دبیرستان و در هنرستان ها این رشته را شروع کند. در هنرستان ‌های کار و دانش رشته ای به نام برنامه نویسی بازی های رایانه‌ای ارائه می‌ شود و فرد با تحصیل در این رشته مهارت هایی آموزش می بیند که در بازار کار می تواند از آن ها استفاده کند. این رشته 111ساعت آموزش دارد که شامل 42 ساعت مهارت‌های عمومی، 4 ساعت مهارت‌های پایه، 56 ساعت مهارت‌های فنی و 9 ساعت مهارت‌های غیرفنی است. مهارت هایی مثل:

• برنامه نویسی در محیط Scratch
• مهارت رایانه یا ICDL
• آفیس
• ادوبی ایلاستریتور
• مهارت بازی سازی مقدماتی با موتور بازی یونیتی (Unity)
• مهارت کاربر اندروید
• برنامه نویسی بازی های رایانه‌ای
• بازاریابی الکترونیکی
• مهارت کاربر Poser
• مهارت مدیر بازی های شبکه ای

به تازگی یکی از دبیرستان های ایران طی یک اقدام نوآورانه کار خود را به طور اختصاصی در زمینه بازی های کامپیوتری شروع کرده است. مدرسه‌ی بازی‌ سازان فردا به صورت مجازی و از طریق برنامه شاد و زیر نظر انستیتو ملی بازی ‌سازی، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و همچنین وزارت آموزش و پرورش آغاز به کار کرده است و بازی سازی را به کودکان و نوجوانان زیر 16 سال آموزش می دهد.

محتواهای آموزشی از طریق لینک کانال تلگرام این مدرسه به آدرس bazisazan@ ‌ در اختیار حدوداً 40 هزار دانش آموز علاقه مند به ساخت بازی های رایانه ای قرار می گیرد؛ اگر علاقه مند به تحصیل در این رشته هستید می توانید با سر زدن به کانال تلگرامی این مجموعه از برنامه های آموزشی این مدرسه باخبر شوید.

2. تحصیل رشته بازی سازی در مقطع کاردانی

دانش‌آموزان بعد از گذراندن دوره دبیرستان و  هنرستان می ‌توانند در مقطع کاردانی در دانشگاه جامع علمی کاربردی، دانشگاه آزاد و دانشگاه فنی و حرفه‌ای به تحصیل در رشته بازی سازی در ایران ادامه دهند. دانشگاه علمی کاربردی در ایران تحت نظر بنیاد ملی بازی ‌های رایانه‌ ای در 3 رشته مرتبط با ساخت بازی آموزش ارائه می دهد و عنوان اولین دانشگاه بازی سازی غرب آسیا را دارد. این 3 رشته عبارتند از:

• کاردانی فنی بازی‎ سازی رایانه‎ای
• کاردانی حرفه ای کارگردانی هنری بازی ‌های رایانه‌ای
• کاردانی حرفه ای طراحی و کارگردانی بازی ‌های رایانه‌ای

شرط ورود به این دانشگاه و تحصیل در رشته های فوق قبولی در آزمون ورودی و مصاحبه این دانشگاه است. در این دوره‌ ها واحد های عملی و نظری، در طول ۴ ترم تحصیلی و مجموع۷۲ واحد درسی ارائه می ‎شوند.

3. تحصیل رشته بازی سازی در مقطع کارشناسی

با وجود پیشرفت روز افزون صنعت بازی سازی در ایران، هنوز رشته بازی سازی در دانشگاه های معتبر و تراز اول ایران ارائه نمی شود و این موضوع کار را برای افراد علاقه مند به شغل بازی سازی سخت کرده است. این افراد بعد از گذراندن دبیرستان و هنرستان خود باید برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی به سراغ رشته هایی بروند که مرتبط با مهارت های مورد نیاز در ساخت بازی کامپیوتری است، مثل برنامه نویسی یا طراحی و انیمیشن سازی و غیره. یک راه دیگر هم گرفتن دیپلم ریاضی و ورود به رشته  نرم افزار رشته‌ی مهندسی کامپیوتر و یا علوم کامپیوتر و تحصیل در دانشگاه های بزرگی مانند دانشگاه تهران، علم و صنعت، شهید بهشتی و صنعتی اصفهان و غیره است.

با توجه به شرایط، با وجود اینکه فرد علاقه مند در رشته بازی سازی بازی های ویدیوئی تحصیل نمی کند اما با تحصیل در رشته های کامپیوتر و برنامه نویسی می تواند مهارت خود را در جنبه های مربوط به کد نویسی بازی سازی بالا ببرد و در این حوزه وارد حرفه بازی شود.

4. تحصیل رشته بازی سازی در مقطع کارشناسی ارشد

یکی از مهم ترین اتفاقاتی که در چند سال اخیر در تحصیل در رشته بازی سازی در ایران صورت گرفت ورود گرایش جدیدی به نام تولید بازی ‌های رایانه‌ای در دانشگاه هنر اسلامی تبریز بود. برای ورود به این دانشگاه و تحصیل در رشته تولید بازی های رایانه ای باید ابتدا در کنکور هنر قبول شوید و توجه داشته باشید که این رشته تنها 10 نفر ظرفیت دارد!

آموزش این رشته در دانشگاه هنر تبریز بیشتر پروژه محور است و تقریباً اکثر دروس به صورت عملی تدریس می شود؛ دروسی مانند طراحی فضای بازی، طراحی شخصیت، هوش مصنوعی بازی‌های رایانه‌ای، طراحی فنی و گرافیک رایانه‌ای و طراحی تجربه کاربری که دروس میان رشته ای بین رشته های هنر و رشته برنامه نویسی کامپیوتر هستند و در ساخت بازی ویدیوئی مورد نیاز هستند.

در آخر

با وجود اینکه ایران یکی از پرمخاطب ترین کشورهای دنیا در زمینه بازی های کامپیوتری است اما هنوز تحصیل در رشته بازی سازی در ایران با کمبود ظرفیت و استاندارد همراه است و به جز یک یا دو مورد از موسسات آموزشی، دانشگاه های معتبر دروس این رشته را ارئه نمی کنند؛ بنابراین علاقه مندان به تحصیل در این رشته می توانند در هنرستان، دانشگاه علمی کاربردی و یا موسسات آموزشی را برای یادگیری خود انتخاب کنند.

سوالات متداول